Boynuz, eski çağ kültür ve mitolojilerinde mânevî yükseliş ve güçlülüğün sembolü olmuştur. Aynı zamanda koçboynuzunun güneş; boğa boynuzunun ise ay benzeri bir özyapıya sahip olduğu varsayılmaktaydı. Yunan-Roma mitolojilerinde bereket ve mutluluğun bir sembolü olarak yerleştiğini gördüğümüz bu boynuzun içi, aşırı bolluk anlamında, buğday taneleri ve dışarıya taşmış meyvelerle doludur. Hitit tanrıları da boğa boynuzlu olarak gösterilmişlerdi.
Unicorn (tek boynuz)
Tek boynuz (Unicorn), mitolojik tek boynuzlu attır. Kafasının ortasından düz bir boynuz çıkar. Saf ve masum olduğuna, kanı içildiğinde kişiyi ölümsüz kıldığına, bu nedenle öldürmenin lanet getireceğine inanılan efsanevî bir hayvan. Latince ismi olan Unicorn; "bir-tek" anlamına gelen uni- ve boynuz anlamına gelen cornus sözcüklerinden türemiştir (Türkçe karşılığı Tekboynuz'dur). Yine bir efsaneye göre, sadece bakire kızların yanına yaklaşır ve bu şekilde yakalanabilir.
Boynuz sembolü Eski Mısır'da birçok ilahla ilişkilendirilmekle birlikte, daha çok İsis'e ait bir semboldür. İsis kimi zaman saçları inek boynuzlarıyla süslü bir kadın olarak tasvir edilir.
Isıs – Annelik ve Bereket Tanrıçası – eski Mısır
Danderah tapınağının gerek dikdörtgen gerekse dairesel burçlar kuşağında İsis'i simgeleyen inek tasvirinde hayvanın hilal biçimli boynuzları arasına ay-yıldız oluşturacak biçimde, İsis'in yıldızı olan Sirius yerleştirilmiştir.
A harfinin kökeni olan çift boynuz sembolünün Eski Mısır ve Mezopotamya'daki betimlemelerinde kimi zaman 2 boynuz arasına bir dairenin yerleştirildiği görülür. O İnek. Bu dairenin Ay'ı mı, Güneş'i mi, yoksa bir yıldızı mı simgelediği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bununla birlikte yay biçimli çift boynuz ile hilal sembolü arasındaki benzerliğe birçok tradisyonda işaret edilmiştir. Eski Mısır'da hilal ve çift boynuzlu inek sembollerinin her ikisi de İsis'in sembolleriydi.
Tanrılar tanrısı Zeus'u çocukken Girit Adası'nda Amaltheia adlı bir keçi sütüyle besler.
Sonraki efsaneler onun bir keçi değil, bir peri olduğu yolundadır. Çok güçlü bir çocuk olan Zeus bir gün sütüyle beslendiği Amaltheia'nın bir boynuzunu kırar. Bu olay üzerine Zeus, elinde kalan boynuz parçasına her zaman için çeşitli nimetlerle doldurulmak ya da dolu bulunmak gücünü bağışlar. Daha sonra bu boynuz Romalılarda "Cornu Capiae" adını alır ve keçilerin boynuzu bereket sembolü olur.
Cornu Capiae
Spritüalizmde boynuz sembolü, yer aldığı tüm tradisyonlarda esas olarak gücün, kudretin sembolü olarak kullanılmıştır. Boğa ve inek boynuzlarının yalnızca bu anlamda kullanılmasına karşın koç ve geyiğin boynuzları tradisyonlarda farklı anlamlarda kullanılmıştır. (Örneğin geyiğin boynuzu, hem biçimi itibariyle yaşam ağacıyla ilişkilendirilir, hem de, geyiğin sürekli boynuz değiştirmesi nedeniyle, Yeniden Doğuş'u simgeler. Koç boynuzu ise spiral sembolüyle kimi anlamları paylaşır.) Akatlar'da boynuz kırmak zor kullanarak kuvvetle yenmek anlamına gelirdi.
Tevrat'ta yer alan boynuz kelimesi gücün simgesi olarak anlatılır. Tevrat metinlerindeki boynuz kelimesinin geçtiği yerlerde güç, üstünlük ve iktidar mücadelesi anlatımları bulunmaktadır.
Boynuzun güç sembolü olarak klasik Müslüman kültürüne de girdiği görülmektedir. Gerçekten de Mesnevi'de, Hz. Mûsâ'nın ağzından Firavuna hitaben şöyle denilmektedir:
"Sivri, keskin boynuzların birçok ciğerler deldi; işte şu asam da senin küstah boynuzunu kırdı."
Kurân'da Zülkarneyn, bir yöneticiyi ve onun hâkimiyet alanlarındaki serüvenlerini anlatmaktadır.
Zülkarneyn'in kelime yapısı şöyledir:
ZÜL = "Sahibi".
KARN = Boynuz.
EYN = İki.
Kurân'da Zülkarneyn olarak sözü edilen kişi, “2 boynuz sahibi” olarak isimlendirilmiştir. Bu tanım, sözü edilen kişinin tarihteki Büyük İskender'le ilişkilendirilmesine yol açmıştır. Fakat, Kehf Sûresi’ndeki ayetler göz önüne alındığında "iki zaman sahibi" ya da “zaman yolcusu” şeklinde bir tercüme de akla daha yakın gelmektedir.
Resimdeki bu antik para Büyük İskender adına basılmıştır. Kendini boynuzlu olarak resmettirmiştir, çünkü Mısır'ı fethettiğinde Mısırlı rahipler ona Ammon'un oğlu ismini vermişlerdir.
Tanrı Ammon (Amun) da keçi boynuzlarıyla resmedilirdi.
Yukarıdaki makale “Sembollerin Gizemli Tarihi” kitabından alıntıdır