Bugün ki yazımızda 3091 sayılı kanunun uygulanmasında başvuru, soruşturma ve karar verme usulleri konularını işleyeceğiz.
Taşınmaz mala yapılan tecavüz veya müdahalenin önlenmesi için 3091 sayılı kanuna dayanarak yetkili makamlara başvurmaya o taşınmaz malın zilyedi yani kullanıcısı yetkilidir. Zilyet sayısının birden fazla olması halinde ise zilyetlerden birinin başvurması yeterlidir. Tüm zilyetlerin başvurmasına gerek bulunmamaktadır. Zilyedin kamu idareleri, kamu kurumları ve kamu kuruluşları ile tüzel kişilerin başvuruları, taşınmaz malın ait olduğu idare, kurum, kuruluş veya tüzel kişinin yetkilisi tarafından yapılır.
Köy tüzel kişiliğine ait tapuda veya tapusuz her nev'i taşınmaz mala yapılan tecavüz veya müdahalelerde köyün kanuni temsilcisi olan köy muhtarının başvurması esastır. Ancak köy tüzel kişiliği veyahut köy halkından herhangi biri de yetkili makama başvuruda bulunabilir. Köye ait taşınmaz mallara yapılan tecavüz veya müdahalelerde, muhtar, köy tüzel kişiliği, o köyde oturan köy halkından herhangi biri tarafından yapılan başvuru üzerine de yetkili makam tarafından soruşturma yaptırılır.
Uygulamada başvurular genellikle yazılı olmakla beraber, elektronik dilekçe yani e – mail yoluyla da yapılabilir. Başvuru ilçelerde kaymakamlıklara, merkez ilçelerde valiliklere bizzat veya kanuni temsilcileri tarafından yapılır.
Taşınmazın zilyetliğine yani kullanım hakkına tecavüz edilmesi halinde idari başvuru zilyedin kendisi tarafından veyahut vekil avukat aracılığıyla yapılabilir. Bunun dışında zilyedin kan hısımları ile sıhri hısımlar tarafından zilyet adına yapılan başvurular işleme konulmaz.
Posta ile yapılan başvuru yapılması halinde, başvurunun kanuni süresi içinde bizzat veya kanuni temsilcisi tarafından yapılması gerektiği başvuru sahibine yazılı olarak duyulur.