Dünyada ve ülkemizde her geçen gün artarak devam eden hava kirliliğinin hayatın her alanını olumsuz etkilediği belirtildi. ABD’de kobay fareler üzerinde yapılan bir araştırmada hava kirliliğinin erkek farelerin sperm sayılarında dişi farelerin ise yumurta rezervlerinde düşüşe neden olduğu ortaya çıkan durumun insanlar için de geçerli olduğu belirtildi.
Embriyolar üzerindeki çalışmaları ve bu alanda dünya genelinde yapılan ilginç çalışmalar üzerinde yaptığı araştırmalarla da tanınan Embriyolog Turgay Barut, hava kirliliğinin üreme sağlığına ilişkin laboratuvar çalışmalarının Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde gerçekleştirildiğini belirtti. Barut, “Yapılan çalışmanın sonuçlarına göre; yüksek düzeyde hava kirliliğine maruz kalan erkek farelerde sperm sayısının azalmasından beynin hipotalamus bölgesindeki belirli sinir hücrelerinin iltihaplanmasının sorumlu olduğunu göstermiştir” dedi.
Hava kirliliği ile doğurganlığın azalması arasındaki bağlantının aslında yeni belirlenmiş bir durum olmadığını kaydeden Embriypolog Turgay Barut, “İnsanlar üzerinde yapılan çalışmalar, çapı 2,5 mikrometreden daha küçük olan havadaki partiküler madde parçacıklarına yüksek düzeyde maruziyeti, erkeklerde düşük sperm kalitesi ve kadınlarda yumurta rezervlerinin azalması ile ilişkilendirmiştir. Bununla birlikte, Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden bilim adamları tarafından Çevresel Sağlık Perspektifleri adlı dergide yeni yayınlanan ve deney fareleri üzerinde yapılan son çalışma hava kirliliği ile düşük sperm sayısı arasındaki bağlantıyı ve mekanizmasını açıklayan ilk çalışmalardan biridir ve ayrıca bu etkiyi azaltma amaçlı tedaviler için de bir potansiyel oluşturmaktadır” dedi.
Embriyolog Turgay Barut açıklamasının devamında, “Çalışmanın yürütücüsü Dr. Zhekang Ying’in bulgularına göre; hava kirliliğinden kaynaklanan hasarın - en azından sperm sayısında - farelerin beyinlerindeki tek bir inflamasyon belirtecinin ortadan kaldırılarak giderilebileceğini gösterdiğini ve bu, zararlı etkileri önleyebilecek veya hava kirliliğinin doğurganlık üzerindeki etkisini tersine çevirebilecek tedaviler geliştirilebileceğini düşündürdüğünü açıklamıştır.
Önceki araştırmalar, yüksek seviyelerde partiküle maruz kalan farelerin düşük sperm sayılarına sahip olmasına rağmen, testislerinin iltihaplanma belirtileri göstermediğini ortaya koymuştu. Bu gözlem, bilim insanlarını bu fenomenin arkasında alternatif mekanizmalar aramaya sevk etti. Hava kirliliğinin neden olduğu beyin iltihabının, testis fonksiyonundaki değişikliklerden sorumlu olabileceğini öne sürdüler. Araştırmacılar, çalışmanın bir basamağında fareleri beyin hücrelerinde proinflamatuar enzim inhibitörü kappa B kinaz 2 (IKK2) belirtecinden yoksun olacak şekilde yetiştirdiler ve onları yüksek konsantrasyonlarda partiküllere maruz bıraktılar. Bu, sağlıklı farelerde sperm sayısını azalttı, ancak mutant olarak oluşturulan farelerde sperm sayısı normal kaldığı gözlendi.
Dr. Ying ayrıca ’Geriye dönüp baktığımda, Hipotalamusun beyin ve üreme sistemi arasındaki ana yol bağlantısı olduğunu bildiğimiz için düşük sperm sayısıyla sonuçlanan bu inflamatuar yanıtın hipotalamustaki sinir hücreleri tarafından oluşturulmasının çok mantıklı geldiğini belirtti. Çalışmada kullanılan 2.5 mikrometrelik partikül konsantrasyonlarının çoğu insanın yaşadığı ortamlardan daha yüksek olduğu ve sperm sayısındaki azalma üzerindeki etkilerin nispeten düşük miktarda olduğunu belirtmek gerekir” ifadelerini kullandı.