Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, Söke’ye bağlı Sarıkemer’de bulunan Büyük Menderes Nehri üzerindeki tarihi taş köprünün altındaki kemerde oluşan kirliliğe dikkat çekti. Suların çekildiği yaz döneminde temizlik çalışmasının yapılmamasına tepki gösteren Sürücü, "Menderesin içinde sular yokken çok rahat bir şekilde yapılacak çalışmalar için, nehre su geldiğinden dolayı bu önemli fırsat kaçmış oldu" dedi.
Aydın tarımının can damarlarından olan Büyük Menderes Nehri, doğduğu bölgeden denize döküldüğü yere kadar üzerinde yapılan birçok köprüye ev sahipliği yapıyor. Aydın’ın Söke ilçesine bağlı Sarıkemer’i birbirine bağlayan ve bir zamanlar deve kervanlarının geçtiği, 1988 yılında da Kemal Sunal’ın başrolünü oynadığı İnatçı filminin birçok sahnesinin çekildiği tarihi taş köprü şimdilerde yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya. Büyük Menderes Nehri’ne insan kaynaklı olarak atılan çöpler, ağaç kütükleri, domuz leşleri ve kargılar nedeniyle menfezleri tıkanan taş köprüde çöp adacıkları oluştu.
"Köprünün temizlenmesi için girişimde bulunduk"
Aşırı sıcakların etkisiyle kurak geçen yaz aylarında Büyük Menderes Nehri’nin birçok yerinde su kalmadığını, hatta içinde yürünebilir hale geldiğini ifade eden EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, "Söke’ye bağlı Sarıkemer’de bulunan Büyük Menderes Nehri’nin üzerindeki tarihi taş köprünün altındaki kemerlere kadar yürünebilecek şekilde sular kurumuştu. Bu durum balıklar ve sucul canlılar için olumsuz etki oluşturmuş ve binlerce balık ölmüştü. Ancak nehrin kuruması tarihi taş köprünün önemli bir tehditten kurtulması için bir fırsat doğurmuştu. Kış aylarında yoğun yağışlardan sonra yukarı havzadan gelen insan kaynaklı çöpler ve doğadan gelen ağaç ve odun gibi atık maddeler, köprünün altında suyun geçtiği kemerleri tıkayıp, tüm atıkların köprünün arkasında birikerek adacık oluşturmakta ve ağaç kütükleri tarihi köprüye zarar vermekteydi. Köprünün tescilli olması nedeniyle diğer kurumların alanda rahat çalışabilmeleri için ilgili kurumlara atık maddelerin temizlenmesine yönelik çalışma yapmaları konusunda bilgi verilmesi ve işbirliği yapılması için, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne (KVKBK) müracaatta bulunmuştuk. Gelen yazıda; tescilli yapının korunmasına esas olmak üzere köprüde inşai müdahale içermeyecek şekilde ilgili idarelerince İzmir Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü ve KUDEP denetiminde, bitki, çalı ve ağaç kütükleriyle çöplerin temizliğinin yapılabileceği, uygulamalar sırasında tescilli yapı ve çevresinde gerekli can ve mal güvenliğini sağlayıcı güvenlik önlemlerinin alınmasını, uygulama sonuçlarına ilişkin teknik bir rapor ve fotoğraflamaların KVKK’na iletilmesine ve 5 yıl süreyle temizlik çalışmalarının ilgili idareler ve KUDEP denetiminde yapılabileceği kurul tarafından karar alındığı ve ilgili kurumlara iletildiği bildirildi" dedi.
"Önemli bir fırsat kaçmış oldu"
Menderes Nehri’nin içinde sular yokken rahat bir temizleme çalışması yapılma fırsatının kaçtığını ve tekrar çöplerin birikmeye başladığını belirten Sürücü, "Bugüne kadar hiçbir temizleme çalışması yapılamadı. Menderesin içinde sular yokken çok rahat bir şekilde yapılacak çalışmalar için, nehre su geldiğinden dolayı bu önemli fırsat kaçmış oldu. Şu anda sukemerleri ağaç kütükleriyle dolu olduğundan, yukarı havzadan gelen tüm ağaç kütükleri, çalı çırpı ve binlerce plastik ve çöpler taş köprünün arkasında birikerek adacık oluşturmaya başladı. Tarihi taş köprünün yıkılmaması ve çöplerin denize gitmemesi için, köprüden önce mutlaka bir yüzer bariyer takılarak tüm atıkların burada toplanması sağlanmalı ve kepçelerle sudan dışarı alınmalıdır" diye konuştu.
"Vurularak nehre atılan domuz leşleri halk sağlığı için tehlike saçıyor"
Vurularak Büyük Menderes Nehri’ne atılan domuz leşlerinin de halk sağlığı için tehlike saçtığını sözlerine ekleyen Sürücü şunları kaydetti;
Çöplerin içinde bulunan ve yukarı havzada vurularak Büyük Menderes Nehri’ne atılan domuz ölüleri, halk sağlığı açısından çok tehlikelidir. Nehrin sularına kat’i suretle ölmüş hayvanlar atılmamalı, çukur açılarak üzeri kireç dökülerek gömülmelidir. Büyük Menderes Nehri su kirliliğinin yanı sıra, alıcı ortam olarak görülerek bölgenin tüm çöplerini, plastiklerini ve hayvan ölülerini taşıyan bir nehir haline gelmiştir. Bu konular birçok kurumu ilgilendirmektedir. Araştırma yapılması, önlem alınması ve yaptırım uygulanması için tüm kurumlar bir araya gelerek mutlaka işbirliği yapmalıdır."