Sulak alanları ile birlikte önemli göç alanlarından olan Aydın, her yıl çok sayıda leyleğe ev sahipliği yaparken, bu yıl yapılan sayımlarda göç sayılarının azaldığı tespit edildi.
Doğal güzellikleri ile birçok hayvan türüne ve yaban hayatına ev sahipliği yapan Aydın’ın simgelerinden biri haline gelen leyleklerin bu yıl sayılarında azalma yaşandı. Aydın’ın 17 ilçesine bağlı 104 köyünde ve yerleşim yerlerinde yapılan sayımlarda 429 yuvada 855 adet leylek tespit edildi. Geçtiğimiz yıl bu rakam aynı yerleşim alanlarında 447 yuvada 894 leylek tespit edilmişti. Leyleklerin bu yıl ADM Elektrik şirketinin yaptığı 237 demir platformlu yuvaları tercih ettiği, 172 adedinin direk üzerindeki yuvalara geldiği, 12 yuvanın Cami kubbelerinde olduğu, 3 yuvanın ağaçlarda, 2 yuvanın atıl fabrika bacasında ve 3 yuvanın da terkedilmiş ev bacasında olduğu görüldü. Bazı yuvalarda leylek savar konulmasına rağmen leyleklerin bu yuvada da üreme yaptıkları görüldü.
Bu yıl leylek sayılarında azalma olduğunu ifade eden Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü; “EKODOSD derneğinin yapmış olduğu yaz göçmeni olan leylek sayımlarında bu yıl az da olsa bir düşüş yaşanmıştır. Bu yıl 104 köy ve yerleşim yerlerinde yapılan sayımlarda 429 yuvada 855 adet leylek sayılmıştır. Geçtiğimiz yıl bu rakam aynı yerleşim alanlarında 447 yuvada 894 leylek tespit edilmişti. Leylekler beyaz dışkılarını yuva dışına ya da dinlendikleri alana yaptıklarından, dinlenme amacıyla tercih ettikleri güneş enerji depolarının üzeri, ev sahipleri tarafından yeni keşifler yapılarak montajlanan yaba biçiminde düzeneklerle leyleklerin buraya gelmesinin önlendiği görüldü. Bu yıl çok sayıda leyleğin, direklerde elektrik tellerinin hemen üzerine yeni yuva yaptıkları görülürken, bu durum hem kendileri hem de yavruları için büyük tehlike doğuracaktır. Birçok demir platformun ise yuva yapılmadan boş oldukları gözlendi. Bunun nedeni de üzerinde malzeme olmamasıdır. ADM elektrik şirketiyle görüşülerek, direklerdeki boş platformların üzerine, önümüzdeki dönem leylekler gelmeden önce çalı-çırpı gibi malzemeler konularak, leyleklerin daha güvenli olan bu yuvalara gelmesi sağlanacaktır” dedi.
“Çevre kirliliği ciddi sorun haline geldi”
Bu yıl yavru sayılarında da düşüş gözlemlendiğini ifade eden Sürücü; “Eskiye oranla bu yıl yuvalarda ki yavru sayısında da düşüşler gözlendi. Bazı leyleklerin elektrik çarpması sonucu eşleri ölürken, yuvanın tüm sorumluluğu ve yavruların beslenmesi tek leyleğe kaldı. Bu tip yuvaların takibini yereldeki duyarlı vatandaşlarla işbirliği yaparak sürdüreceğiz. Leylek yuvalarına bakıldığında, bazı yuvaların aşırı şekilde büyüdüğü görülmüştür. Bu durumun ileride sakıncalı olabileceği ve yuvaların yıkılma ihtimallerinin bulunduğu ve önümüzdeki dönemde yuvalardan malzeme alınmasıyla ilgili, Doğa Koruma ve Milli Parklar ve Üniversiteyle bir çalışma yapılması gerektiği düşünüldü. Yavru leyleklerin sakatlanmasına ve ölmesine neden olan çevre kirliliği en ciddi sorunlardan biri olmaktadır. Eskiye oranla davranışları değişen leylekler, yuvaya taşıma da daha kolay olması nedeniyle çevreye atılan plastikler, giysiler vb. doğaya atılan ne kadar atık malzeme varsa yuvaya getirmektedir. Özellikle hayvan samanlarının bağlandığı plastik ipleri yuvaya taşıdıklarında, yavruların ayağına dolanarak koparmakta ya da kangrene çevirmekte, boynuna dolanmışsa yavrular ölmektedir. Aslında köylerde yaşayan tüm çiftçiler ve hayvancılıkla uğraşanlar leylekleri çok sevmektedir. Çift sürerken meydana çıkan danaburnu gibi tarım zararlılarını, fareleri tüketmesi nedeniyle, leyleklerin kendilerine yardımcı oldukları bilinmektedir. Tek yapılması gereken çevreye başta plastik saman iplerini vb. atıkların atılmaması ve görüldüğünde mutlaka toplanması bu sevimli kuşların hayatta kalmasını sağlayacaktır. Bir leylek ailesinin, bir üreme döneminde binlerce böcek, çekirge, yüzlerce kurbağa, balık, fare, sıçan, yılan ve benzeri tarım zararlısı olarak kabul gören sayısız canlı türü ile beslendiği düşünüldüğünde, çiftçilere ne kadar faydası olduğu bilinmelidir. Leyleklerin çoğalması tarımda kullanılan zirai ilaçların azalmasını yol açacaktır. Bu durum insanların korunmasını ve doğal dengenin sağlıklı yürümesini sağlayacaktır. Leyleklerin ve yaşam alanlarının korunması için Aydın Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü, EGE Üniversitesi Biyoloji Bölümü’yle işbirliğimiz sürdürülmekte, yuvalarda meydana gelen aksaklıklar ve leyleklerin yaralanmaları sırasında ADM elektrik Dağıtım Şirketi teknik destek yapmaktadır. Geçtiğimiz günlerde Bozdoğan Ziyaretli köyü yakınlarında evlerinin önündeki yuvanın düşmesinde duyarlılık gösteren Hayriye Elmacı’ya, leylek sayımları sırasında ziyaret ederek leylek dostu sertifikasını takdim ettik” dedi.